Echa sesji absolutoryjnej: mieszkańcy mają prawo do rzetelnej informacji | Gmina Raszyn

 

 

- Sposób, w jaki część radnych zagłosowała nad wotum zaufania i absolutorium dla wójta gminy Raszyn – mimo pozytywnej opinii Regionalnej Izby Obrachunkowej – budzi ogromne zdziwienie. Wynik głosowania jest trudny do obrony w świetle faktów – zauważa Bogumiła Stępińska-Gniadek. Jednocześnie dodaje, że Mieszkankom i Mieszkańcom gminy Raszyn należy się rzetelna informacja o stanie gminy i wykonaniu budżetu za 2024 rok.

 

– W mojej ocenie głosowanie nad wotum zaufania i absolutorium nie miało związku z rzeczywistą oceną wykonania budżetu i miało charakter czysto polityczny. Niepotrzebnie wprowadza się podziały, zwłaszcza tam, gdzie nie powinno ich w ogóle być – podkreśla wójt Bogumiła Stępińska-Gniadek.

 

Twarde dane w sprawozdaniu z wykonania budżetu i opinii RIO

Potwierdzają to twarde dane. Można je znaleźć w sprawozdaniu z wykonania budżetu (kliknij: tutaj) oraz w ocenie tego sprawozdania, której – jak co roku – dokonała Regionalna Izba Obrachunkowa (RIO) jako organ nadzoru nad jednostkami samorządu terytorialnego (JST), w tym gminami, w sprawach finansowych (dostępna pod artykułem: tutaj).

 

Zanim RIO dokona oceny sprawozdania z wykonania budżetu przez wójta, zapoznaje się z opinią Komisji Rewizyjnej – to stałe gremium, które jest powoływane w celu kontrolowania przez Radę Gminy wójta oraz jednostek organizacyjnych i pomocniczych gminy.

 

Oba dokumenty: sprawozdanie z wykonania budżetu i opinię Komisji Rewizyjnej ocenia następnie RIO. Przybiera to postać uchwały składu orzekającego RIO, w którym zasiadają doświadczeni eksperci w dziedzinie finansów publicznych.

 

Krok po kroku

Tak było również w tym roku. I tak:

1. wójt gminy Raszyn Bogumiła Stępińska-Gniadek przedstawiła Radzie Gminy Raszyn oraz Regionalnej Izbie Obrachunkowej sprawozdanie z wykonania budżetu gminy 31 marca 2025 roku (czyli o miesiąc wcześniej w stosunku do ostatecznego terminu określonego przepisami prawa),
2. następnie Komisja Rewizyjna negatywnie zaopiniowała wykonanie budżetu gminy, występując do Rady Gminy o nieudzielenie absolutorium
3. tymczasem z oceną Komisji Rewizyjnej nie zgodziła się Regionalna Izba Obrachunkowa, która sprawuje nadzór finansowy nad samorządem – RIO stwierdziła m.in., że:

1. procedura absolutoryjna służy wyłącznie ocenie wykonania budżetu, a nie ogólnej działalności wójta,
2. ocena wykonania budżetu powinna opierać się na merytorycznej analizie danych finansowych,
3. wniosek Komisji Rewizyjnej nie zawierał wystarczających i precyzyjnie udokumentowanych podstaw, by odmówić udzielenia absolutorium wójt gminy Raszyn Bogumile Stępińskiej-Gniadek,
4. zarzuty postawione wójt gminy Raszyn miały charakter ogólnikowy i nie wykazywały, by doszło do nielegalnego lub niegospodarnego działania, zwłaszcza w zakresie realizacji wydatków budżetowych,
5. Komisja Rewizyjna zestawiała dane z różnych etapów realizacji budżetu, pomijając istotne okoliczności i uwarunkowania, które mogły mieć wpływ na realizację konkretnych zadań inwestycyjnych,
6. niezrealizowane zadania inwestycyjne stanowiły jedynie 4,12% całkowitej planowanej kwoty wydatków majątkowych, a ponadto – co ważne - nie każda niezrealizowana inwestycja musi oznaczać uchybienie po stronie Wójta i zawsze trzeba brać pod uwagę, czy przyczyną były okoliczności obiektywne, niezależne od organu wykonawczego gminy, którym jest wójt,
7. wójt gminy oraz skarbnik na posiedzeniu Komisji Rewizyjnej udzielili szczegółowych wyjaśnień, które dotyczyły m.in. przesunięć budżetowych oraz przyczyn niezrealizowania wybranych zadań – choć nie wszyscy członkowie Komisji uznali te wyjaśnienia za przekonujące, RIO uznała, że przedstawione informacje zasługują na poważne rozważenie podczas sesji absolutoryjnej
8. i w końcu: sama obecność zadań i ich kwot w budżecie nie może być uznana za dowód niewłaściwego wykonania budżetu, jeżeli nie doszło do naruszenia limitów wydatków ani nie wykazano winy wójta,

4. a mimo to Komisja Rewizyjna wystąpiła z wnioskiem do Rady Gminy w sprawie nieudzielenia absolutorium wójtowi, a Rada Gminy zdecydowała o tym 11 głosami „za” przy 6 głosach „przeciw” i 3 głosach „wstrzymujących się” (jeden radny był nieobecny podczas sesji).

 

Rozliczenia za budżet przyjęty przez poprzednią kadencję

Budżet gminy uchwalany jest przez Radę Gminy co roku przed rozpoczęciem roku budżetowego, a w przypadku niepodjęcia tej uchwały do tego czasu – najpóźniej do 31 stycznia roku budżetowego. Nie inaczej było w przypadku budżetu gminy na 2024 rok – ten został uchwalony przez Radę Gminy Raszyn 14 grudnia 2023 r.

 

Tymczasem Bogumiła Stępińska-Gniadek objęła urząd 7 maja 2024 roku – to zaś oznacza, że obecnie urzędująca wójt wykonywała w 2024 roku budżet uchwalony jeszcze przez poprzednią kadencję Rady Gminy.

 

Budżet wymagał korekt

– Trzeba to jasno powiedzieć: budżet, który został zrealizowany w minionym roku, był budżetem uchwalonym jeszcze w poprzedniej kadencji. Zawierał inwestycje niedoszacowane, nieprzygotowane pod względem dokumentacyjnym lub trudne do zrealizowania z uwagi na nieuregulowany stan prawny gruntów – mówi Bogumiła Stępińska-Gniadek.

 

– Brak realizacji niektórych zadań inwestycyjnych nie wynikał z mojego „widzimisię”, lecz z obiektywnych przesłanek. Jako organ władzy publicznej muszę działać w granicach i na podstawie prawa. To mój obowiązek, ale też wewnętrzny kierunkowskaz i zobowiązanie wobec lokalnej wspólnoty samorządowej – dodaje.

 

Niemożliwe zadania to tylko 4,12% – sprawdź listę

Opracowując budżet na rok 2024 rok, zaplanowano deficyt w wysokości 8 560 691 złotych. Realizacja budżety zakończyła się – co ważne – nadwyżką w wysokości 9 819 380 złotych.

 

Plan wydatków majątkowych został zrealizowany na kwotę 31 356 143,69 złotych (przy planie wynoszącym 36 480 926 złotych), gdyż do budżetu wpisano inwestycje, które nie mogły być zrealizowane lub też ich realizacja nie była celowa z uwagi na sytuację, w jakiej znalazła się Gmina Raszyn w trakcie roku budżetowego.

 

Do budżetu wpisano m.in. realizację ulicy Szlacheckiej i Ułańskiej za kwotę 9 500 000,00 złotych z dotacją w kwocie 4 705 032,00 złotych – podczas gdy już w dacie przyjmowania budżetu na rok 2024 było wiadomo, że tej dotacji Gmina Raszyn nie otrzyma, a inwestycja nie będzie realizowana.

 

Wójt gminy Raszyn zwraca również uwagę, że niezrealizowane zadania – które bywają podnoszone jako argument przez przeciwników absolutorium – stanowiły zaledwie niewielki procent (4,12%) całkowitej planowanej kwoty wydatków majątkowych ujętych w budżecie i były to zadania niedoszacowane lub też niecelowe z uwagi na sytuację jaka miała miejsce w ciągu roku budżetowego.

 

 

W praktyce chodzi m.in. o:

Lp.	Nazwa zadania inwestycyjnego	Zaplanowana kwota na realizację zadania	Powód odstąpienia od realizacji zadania
	Modernizacja oczyszczalni ścieków (Program Funkcjonalno-Użytkowy wraz z Wiborami).	155 000 złotych	Wpisanie tego zadania nie było celowe, gdyż Program Funkcjonalno-Użytkowy został wykonany w 2022 r.  Z uwagi na planowane uruchomienie naboru w ramach programu FENIKS w roku 2025 w końcu 2024 w ramach tej pozycji została zamówiona aktualizacja PFU za kwotę 33 210 zł (termin wykonania: 13.01.2025).
	Chodnik przy ulicy Mszczonowskiej – projekt i wykonanie.	5 000złotych	Zadanie niedoszacowane. Zebrano oferty na wykonanie projektu. Najniższa oferta cenowa opiewała na kwotę 55 000 złotych.
	Ciąg pieszo-rowerowy w ul. Droga Hrabska (projekt i wykonanie)	20 000złotych	Realizacja w tzw. Czarnej drodze. Umowa z projektantem została rozwiązana jeszcze w poprzedniej kadencji – zadanie niemożliwe do realizacji z uwagi na przebieg w rezerwacie przyrody. Dodatkowo – jak wynika z dokumentów – droga ta nie ma założonej Księgi Wieczystej z wpisem Gminy Raszyn jako właściciela. Stan prawny jest aktualnie regulowany.
	Przebudowa ścieżki w Al. Hrabskiej od Al. Krakowskiej do ul. Opackiego w Falentach.	50 000 złotych	Alej Hrabska jest drogą powiatową. Ścieżka znajduje się na gruntach Instytutu Techniczno-Przyrodniczego oraz przebiega po terenie rezerwatu. Zadanie niemożliwe do realizacji.
	Zakup i budowa wiat przystankowych (dwa zadania).	25 000 zł   32 400 zł (wprowadzona kwota na realizację nowego zadania przy zmianie budżetu)	Kwota 25 tys. zł z funduszu sołeckiego była niewystarczająca. Przyjęto zatem wprowadzenie nowego zadania do budżetu na kwotę 32 400 zł i zakupiono 2 wiaty na potrzeby sołectwa Dawidy Bankowe. Płatność za wiaty nastąpiła w styczniu 2025 roku
	Zakup gruntu.	20 000 zł	Zadanie wpisane na bliżej nieokreślone zadanie.
	Cyberbiezpieczny samorząd.	237 736 zł	Zadanie wieloletnie z dofinansowaniem. W roku 2024 roku nie były realizowane zakupy, gdyż zostały przesunięte na rok 2025.
	Projekt rozbudowy i przebudowy Urzędu Gminy.	50 000 zł	Zadnie corocznie wpisywane do budżetu gminy od 2021 roku – nierealizowane. Kwota niewystarczająca do realizacji zadania. Z uwagi na inne priorytety nie przystąpiono do realizacji zadania, co stanowi uprawnienie wójta jako organu podejmującego decyzję z uwagi na celowość danego wydatku. W budżecie 2025 to zadanie nie było podnoszone przez radę jako zadanie istotne do realizacji.
	Przedszkole w Sękocinie (projekt i rozbudowa).	10 000 zł	Zadanie ma charakter wieloletni. Sam projekt w wyniku zawartej umowy ma wartość 524 540złotych. Umowa na projektowanie jest aktualnie realizowana – termin wykonania: 30.06.2025 r.
	Przebudowa kuchni i stołówki w SP Raszyn (projekt).	100 000 zł	Zadanie pn. „Opracowanie dokumentacji projektowo-kosztorysowej obejmującej swym zakresem przebudowę kuchni i stołówki w SP w Raszynie” zostało zrealizowane w 2022 r. Do realizacji pozostał nadzór autorski.
	Modernizacja oświetlenia w Parku Raszyńskim im. M. Abakanowicz.	125 000 zł	Odstąpiono od realizacji umowy z przyczyn leżących po stronie Wykonawcy (nieprawidłowa realizacja przedmiotu umowy).
	Modernizacja placu zabaw przy ulicy Falenckiej.	5 372 zł	Środki w budżecie zapewniono w niewystarczającej wysokości.
	Konserwacja obiektów zabytkowych / sakralnych	510 204 zł	Dotyczy realizacji ogrodzenia przy kościele Św. Szczepana w Raszynie – prace realizowane w 2025 roku.

 

Sukces mimo przeciwności

Trudno sobie wyobrazić, by władze gminy podejmowały do realizacji inwestycje, które w aktualnej sytuacji nie są priorytetowymi np. prace nad nowym budynkiem Urzędu Gminy.

 

- Zrealizowaliśmy zdecydowaną większość inwestycji – sprawnie, zgodnie z przepisami i przy dużym zaangażowaniu pracowników urzędu. Zrobiliśmy to na poziomie 95,88% – dodaje Bogumiła Stępińska-Gniadek.

 

Dodatkowo, jak wskazuje wójt – mimo niedoszacowania – zrealizowane zostały zadania ważne dla Mieszkańców. Przy realizacji tych zadań dokonywaliśmy zwiększeń zakładanych na te inwestycje środków.

 

Takie inwestycje niedoszacowane obejmowały m.in.:

- modernizację Boiska Orlik – zakładana w budżecie kwota to 300 000 zł; realizacja wyniosła 750 000 zł;

- zakup autobusu szkolnego – zakładana w budżecie kwota to 878 572,00 zł; realizacja wyniosła 1 308 572,01 zł;

- boisko Wronik – zakładana w budżecie kwota to 790 000,00 zł; realizacja wyniosła 2 140 000,00 zł.

 

Ponadto realizowane były zadania, których wcześniej nie było w budżecie, ale były istotne dla Mieszkańców – chodzi o: remont dachu w Domu Rolnika w Jaworowej, remont dachu w szkole w Sękocinieoraz remont kominów w szkole w Raszynie.

 

Wójt wykonuje, a Rada stanowi i kontroluje

Warto przypomnieć, że wójt jest organem wykonawczym gminy (nie jest organem wykonawczym rady gminy). W praktyce oznacza to, że wykonuje uchwały rady gminy i zadania gminy określone przepisami prawa. Do zadań wójta należy w szczególności: przygotowywanie projektów uchwał rady gminy, opracowywanie programów rozwoju, określanie sposobu wykonywania uchwał, gospodarowanie mieniem komunalnym, wykonywanie budżetu, zatrudnianie i zwalnianie kierowników gminnych jednostek organizacyjnych.

 

Z kolei Rada Gminy jest organem stanowiącym i kontrolnym. Do jej wyłącznej właściwości należy: uchwalanie statutu gminy; ustalanie wynagrodzenia wójta; stanowienie o kierunkach jego działania oraz przyjmowanie sprawozdań z jego działalności; powoływanie i odwoływanie skarbnika gminy, który jest głównym księgowym budżetu – na wniosek wójta; uchwalanie budżetu gminy; rozpatrywanie sprawozdania z wykonania budżetu oraz podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium z tego tytułu; rozpatrywanie raportu o stanie gminy oraz podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia wotum zaufania z tego tytułu; uchwalanie planu ogólnego gminy oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego; uchwalanie programów gospodarczych; przyjmowanie programów rozwoju; ustalanie zakresu działania jednostek pomocniczych [w przypadku gminy Raszyn: sołectw], zasad przekazywania im składników mienia do korzystania oraz zasad przekazywania środków budżetowych na realizację zadań przez te jednostki; podejmowanie uchwał w sprawach podatków i opłat w granicach określonych w odrębnych ustawach; podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy, przekraczających zakres zwykłego zarządu.

 

Korekty są czasem niezbędne

To zaś oznacza, że wójt nie działa na własną rękę – jego zadaniem jest realizacja uchwał rady gminy, kierunków rozwoju przyjętych przez większość oraz zadań ujętych w budżecie. Jednocześnie wójt ma obowiązek działać w granicach prawa i na podstawie prawa – co oznacza, że każda decyzja musi mieć nie tylko sens polityczny, ale i podstawę prawną oraz finansową. To wójt dokonuje zawsze oceny celowości realizacji zadań w roku budżetowym, kierując się dbałością o finanse gminy. Co równie ważne, tylko wójt ponosi odpowiedzialność za stan finansów gminy. Odpowiedzialności tej nie ponosi ani rada gminy, ani też żaden z radnych.

 

Pamiętajmy, że – zgodnie z art. 7 Konstytucji RP – organy władzy publicznej są zobowiązane do działania na podstawie i w granicach prawa. Zasada legalizmu została wyrażona również na gruncie Kodeksu postępowania administracyjnego. 

 

Uczciwość podstawą demokracji lokalnej

– Można mieć wobec mnie zastrzeżenia osobiste czy polityczne – zwłaszcza, jeśli samemu kandydowało się na urząd wójta. Można nie akceptować mojego stylu pracy: nastawionego na rzetelność, merytorykę, wierność obietnicom złożonym mieszkankom i mieszkańcom w wyborach samorządowych. Może niektórym nie podobać się mój stanowczy sprzeciw wobec niekontrolowanych zakusów deweloperów, którzy chcieliby przekształcać naszą gminę bez oglądania się na mieszkańców i przestrzeń publiczną. Ale nie sposób uczciwie zarzucić mi niegospodarności czy braku odpowiedzialności za powierzone środki publiczne – mówi wójt gminy Raszyn.

 

– Głosowanie w sprawie absolutorium powinno być oceną wykonania budżetu, a nie próbą siły w politycznym starciu. Zwłaszcza, gdy niezależna instytucja – Regionalna Izba Obrachunkowa – wydała jednoznacznie pozytywną opinię w tej sprawie. To kwestia rzetelności i elementarnej uczciwości – dodaje Bogumiła Stępińska-Gniadek.

 

Apel o wspólne działanie dla dobra Mieszkanek i Mieszkańców gminy Raszyn

Wójt gminy Raszyn, mimo wyników głosowania nad wotum zaufania i absolutorium, pozostaje otwarta na współpracę z każdym radnym, który rzeczywiście chce działać dla dobra wspólnego Mieszkanek i Mieszkańców gminy Raszyn.

 

- Zachęcam do współpracy wszystkich radnych, którym leży na sercu dobro gminy Raszyn. Pokażmy, że demokracja lokalna może mieć uczciwe i merytoryczne oblicze, tak jak oczekuje tego nasza lokalna wspólnota samorządowa – podsumowuje Bogumiła Stępińska-Gniadek.