WYMOGI GRANTU
Fundacja Pracownicza Grupy VKR z Danii z okazji swojego 30-lecia ogłosiła program grantowy skierowany do swoich firm na terenie całej Europy. Na wszystkie granty przeznaczono 6 mln euro, planując przyznanie zwycięskim projektom od 75 tys. do 600 tys. euro dofinansowania. Grupa Velux w Europie i spółki siostrzane w Polsce (z siedzibami w Warszawie, Gnieźnie, Namysłowie i Wędkowicach k/o Tczewa), należące do duńskiego holdingu VKR, poszukiwały takich przedsięwzięć, które mogłyby wpisać się w założenia programu grantowego. Firma Velux Polska z Warszawy zaprosiła do współpracy kilka gmin, z których został wybrany Raszyn – jako spełniający w najwyższym stopniu wymogi grantu, jak i oferujący oryginalny i inspirujący pomysł na koncepcję projektową. Należy podkreślić, że duńska Fundacja Pracownicza w założeniach grantowych dążyła do tego, aby „pracownicy, ich rodziny oraz przedstawiciele społeczności lokalnej wspólnie spędzali czas, ciesząc się i korzystając ze środowiska naturalnego, a to wszystko w otoczeniu promieni słonecznych i na świeżym powietrzu” – jak czytamy w ulotce reklamowej (https://www.employeefoundation.com/en/gronne-omrader/).
Proponowany przez VKR Group program stawia na utworzenie lub rewitalizację terenów rekreacyjnych, miejsc na świeżym powietrzu, zachęcając do aktywnej rekreacji lub miejsc wspierających edukację na świeżym powietrzu, bez wielkomiejskiego smogu, bez dusznego i ciężkiego powietrza, bez zgiełku, zabiegania i wiecznych korków samochodowych.
VKR poszukiwał projektów, które w zamyśle, wykonaniu i kreatywności będą służyć jako „drogowskazy” dla innych. Oczekiwał pomysłów projektowych mogących wywoływać dumę i sprawić radość zarówno lokalnej, jak i szerszej społeczności. Pomysły te miały posiadać swoisty urok oraz tworzyć jakość, a przede wszystkim zachęcać ludzi do odwiedzania i korzystania z terenów rekreacyjnych. Miejsca te miały być dostępne dla wszystkich, odpowiadać potrzebom różnych grup użytkowników przy jednoczesnym zachowaniu specyficznych cech otoczenia naturalnego i geograficznego.
Jednoznaczne wytyczne grantu ograniczały miejsca potencjalnego wsparcia do zamkniętego katalogu; mogło to być: schronisko, miejsce na ognisko, sprzęt do ćwiczeń fitness na świeżym powietrzu, trasa lub szlak pieszy / turystyczny, pomost wypoczynkowy / wędkarski / kąpielowy, platforma do podziwiania widoków lub wieża do obserwacji dzikiej przyrody, szałas lub zadaszony obszar do urządzania pikników lub celów edukacyjnych, plac zabaw lub teatr / scena / udogodnienia wystawiennicze / na pokazy / koncerty na świeżym powietrzu.
Projekt miał uwzględniać potrzeby ochrony klimatu i zrównoważonego rozwoju w procesie tworzenia i wyborze materiałów. Fundamentalnym warunkiem całego projektu było użycie tylko i wyłącznie materiałów naturalnych., typu: drewno, bawełna, kamień, szkło, jedwab itp. Warunkiem dyskwalifikującym projekt było użycia betonu, w jakiejkolwiek postaci i w jakiejkolwiek ilości.
REALIZACJA PROJEKTU
Takim wymagającym założeniom projektowym, nałożonym przez duńską firmę VKR, sprostała przygotowana przez Gminę Raszyn koncepcja rewitalizacji Parku Raszyńskiego, pokonując wiele innych projektów nie tylko polskich, ale i europejskich – co może stanowić powód do dumy, tworząc podstawy do rozsławienia gminy, nie tylko poprzez postać wspaniałej artystki – Magdaleny Abakanowicz, czy genialnej tenisistki – Igi Świątek. W koncepcji przygotowanej przez gminę zadbano o ochronę klimatu i specyficznych cech otoczenia naturalnego, mając na uwadze troskę o otulinę rezerwatu przyrody, ekosystem, jak i okolicznych mieszkańców. Przykładem może być choćby liczba planowanych nowych nasadzeń – naturalnej bariery dźwięku, znacznie przewyższająca liczbę obecnie rosnących w Parku drzew i krzewów.
Statystyki pokazują, iż co czwarty dorosły Polak ma otyłość, na podobnym poziomie kształtuje się nadwaga, z którą zmaga się co czwarty chłopiec i co trzecia dziewczynka w wieku szkolnym. Pandemia jeszcze tę sytuację pogorszyła. Stworzenie warunków do ruchu na świeżym powietrzu, bardziej aktywnego spędzania wolnego czasu, spacerów, dając możliwości wysłuchania letnich, nastrojowych koncertów „pod gołym niebem” to element dbałości gminy o zdrowie i dobre samopoczucie lokalnego społeczeństwa. Już dziś organizowane w parku różne imprezy plenerowe np. „Teatralna niedziela”, „Potańcówka w parku” czy „Kino w parku” cieszą się coraz większym powodzeniem i przyciągają coraz większą liczbę uczestników, a utworzenie stałej sceny nada ww. tym eventom bardziej miejscowego i kameralnego wizerunku.
Zgodnie z definicją parku miejskiego zamieszczoną w internetowej „Wikipedii” (https://pl.wikipedia.org/wiki/Park_miejski) – park miejski to publiczna zorganizowana przestrzeń zielona pełniąca funkcje wypoczynkowe i rekreacyjne, a niekiedy także sportowe lub inne. (...) W parku wyznaczone są ścieżki i trasy do spacerowania (zwykle wybrukowane lub wyasfaltowane). W jego obrębie znajdują się także obiekty małej architektury: kosze na śmiecie, ławki, latarnie, często pomniki, place zabaw i szalety, niekiedy fontanny, altany, amfiteatry.
Aby dopasować się do tej definicji i wpisać w wymogi grantu, Gmina Raszyn zamierza m.in. stworzyć dodatkowe, drewniane ciągi piesze i rowerowe, zbudować tężnię, scenę plenerową w projekcie nazwaną amfiteatrem, zmienić oświetlenie na bardziej ekonomiczne, rozszerzyć monitoring, by zapobiec – tak często opisywanemu na stronach fcb - wandalizmowi. Park przez zdecydowanie większą część roku, jest miejscem spokojnym, cichym i mało uczęszczanym, służącym najczęściej osobom najbliżej mieszkającym. Ale kto nie chciałby usiąść na leżaku w letnie popołudnie, wsłuchać się w muzykę sennie płynącą ze sceny i zatopić się w lekturze ulubionej książki.....
Dofinansowana przez Duńczyków rewitalizacja parku ogranicza się tylko do obwiedzionego przerywaną, niebieską linią obszaru opracowania, dodatkowo oznaczonego literami BCDEFGHI (patrz projekt). Poza obszarem projektowym znajduje się plac eventowy i utwardzenie pod food trucki, choć w czasie organizowanych przez gminę uroczystości (np. z okazji dnia dziecka czy dożynek) zarówno ciężkie samochody (strażackie czy oferujące przekąski), jak i ławki czy stoliki dla uczestników, ustawiane są bezpośrednio na trawie, niszcząc ją i de facto generując dodatkowe koszty stałego jej dosiewania i pielęgnowania. Ekokrata dla samochodów i żwirowy plac dla ławek i stołów, oddzielony od ciągów pieszych dodatkowymi nasadzeniami, wpisywałby się w działania gminy dbającej o dobro mieszkańców, których nieruchomości znajdują się w pobliżu parku, jak i o przyrodę, stanowiącą dobro wspólne. Jednakże zarówno ekokrata, jak i żwirowy plac eventowy nie wpisują się w obecny zakres robót.
Prace objęte dofinansowaniem VKR Group podzielone zostały na etapy, a każdy kolejny etap będzie wykonany tylko po wykorzystaniu środków finansowych z etapu go poprzedzającego. I tak: I etap – tężnia i ujęcie wody pitnej; II etap – amfiteatr; III etap – szklarnie; IV etap – sanitariaty. Zalet i dobrodziejstw oferowanych przez tężnie jest wiele; inhalacje powstałego w ich otoczeniu specyficznego aerozolu, tworzącego mikroklimat to profilaktyka i leczenie schorzeń dróg oddechowych, zapalenia zatok, rozedmy płuc, nadciśnienia tętniczego, alergii, nerwicy wegetatywnej i ogólnego wyczerpania.
Tężnia - raszyńska tężnia wraz z ławkami posadzona na drewnianej podstawie, ma służyć w swoim założeniu okolicznym mieszkańcom, mieszkańcom Raszyna i wszystkim osobom oddychającym zanieczyszczeniami w codziennym życiu.
Budowa każdego następnego etapu jest uzależniona od posiadanych funduszy; po zakończeniu poprzedniego etapu, zostanie podjęta decyzja co do realizacji kolejnego.
Sanitariaty – budżet projektu skłania do ewentualnego rozpatrzenia i zastosowania innego wariantu sanitariatów niż proponowany w koncepcji (np. automatyczna, samoobsługowa toaleta publiczna).
Szklarnie - kilka doświadczalnych i niewielkich inspektów do hodowli kwiatów lub ziół, dumnie nazwanych w projekcie „szklarnie”, zostanie przygotowanych przez Velux Polska i oddanych do dyspozycji Klubom Seniora lub chętnym mieszkańcom.
Amfiteatr / scena plenerowa - drewniana scena amfiteatru zostanie oddzielona od widowni usadzonej na drewnianych ławkach – naturalnymi, ciosanymi kamieniami.
Zakres i szczegóły każdego następnego etapu mogą różnic się od planowanej koncepcji; będą one dostosowywane na bieżąco.
Do aranżacji rewitalizowanej części Parku zostanie wykorzystany kamień rzeczny, żwir płukany różnych frakcji, drewno. Planowane są dodatkowe drewniane ciągi piesze i rowerowe, stacje serwisowe i parkingi dla rowerów. Natomiast walory zdrowotne „serca parku” tj. tężni będą nie do przecenienia. To dbałość o mieszkańców całej gminy skłoniła do wpisania tego urządzenia do projektu. Tym bardziej tężnia uzyskała aprobatę i zainteresowanie jury konkursowego, gdyż tężnie są dość mało znane w Danii.
