Marszałek Sejmu RP przyjął zawiadomienie o utworzeniu Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej ROZWÓJ POLSKI. Komitet powstał, by wnieść do Sejmu obywatelski projekt ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Aby mieszkańcy mogli zapoznać się z tym projektem i – w razie uznania – go poprzeć, prezentujemy poniżej komplet informacji.

Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej ROZWÓJ POLSKI proponuje nowelizację regulacji, wyrażonej w art. 13d ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Zmiana miałaby polegać na wprowadzeniu nowego brzmienia ust. 2 i uchyleniu ust. 3 tegoż artykułu.

O co chodzi w praktyce?

Jak czytamy w uzasadnieniu obywatelskiego projektu ustawy, Istotą zaplanowanych rozwiązań jest zmiana ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym poprzez uchylenie ograniczeń przy wyznaczaniu stref planistycznych, o których mowa w art. 13c ust. 2 pkt 1–3 ustawy, oraz likwidację ograniczeń procentowych dla mechanizmu bilansowania i chłonności.

- Dzięki zaproponowanemu rozwiązaniu będzie istniała możliwość wyznaczenia stref planistycznych związanych z zabudową mieszkaniową na obszarach graniczących z miastami wojewódzkimi w ramach tworzenia aglomeracji miejskich – czytamy dalej w uzasadnieniu.

Komitet Inicjatywy Ustawodawczej ROZWÓJ POLSKI wskazuje, że 24 września 2023 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, która zobligowała gminy do sporządzenia planów ogólnych – nowych opracowań planistycznych w randze aktu prawa miejscowego, obejmujących całą gminę i sporządzanych wyłącznie w formie cyfrowej.

W obronie decentralizacji zadań publicznych

Tymczasem – jak czytamy dalej w uzasadnieniu obywatelskiego projektu ustawy – ograniczenia przy wyznaczaniu stref planistycznych godzą w zasadę decentralizacji zadań publicznych, która poprzez Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej przyznała gminom uprawnienia władztwa planistycznego w systemie planowania przestrzennego. Istotą tego władztwa jest prawo samorządu gminnego do kształtowania i prowadzenia polityki przestrzennej na terenie gminy. W tym celu organy jednostek samorządu gminnego określają przeznaczenie gruntów oraz zasady ich zagospodarowania, przeważnie za pomocą miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.

W przypadku braku planu miejscowego na danym terenie gmina wydaje zastępcze ich ustalenie w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Tak skrajnie niekorzystne zapisy ustawy odbierają gminom władztwo planistyczne, a przecież zgodnie z art. 16 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy publicznej, a przysługującą mu w ramach ustaw istotną część zadań publicznych wykonuje w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Ochrona majątków mieszkańców

Jak podnosi Komitet Inicjatywy Ustawodawczej ROZWÓJ POLSKI, najważniejszym celem wprowadzenia zmian jest „ochrona majątków mieszkańców” poprzez ochronę ich prawa do własności, które może podlegać ograniczeniom, przy czym ograniczenia te muszą być proporcjonalne do zamierzonego celu. Zasada proporcjonalności z Konstytucji (art. 31 ust. 3) nakazuje tu zatem zachowanie proporcji między dolegliwością zamierzonej ingerencji
a wartością wyznaczonego celu.

- Proponowane zmiany ochronią Państwo Polskie przed lawiną pozwów o straty majątkowe mieszkańców, bo brak właściwej proporcji między celem danego aktu władzy państwowej a skalą dotkliwości zastosowanych środków dla praw i wolności jednostki powodują zachwianie zaufania do władzy publicznej przez obywateli i godzą w art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej tj. zasadę demokratycznego państwa prawnego – wskazano w uzasadnieniu do obywatelskiego projektu ustawy.

Proponowane zmiany uwzględniają założenia KPO

Komitet Inicjatywy Ustawodawczej ROZWÓJ POLSKI zaznacza, że proponowane zmiany są w pełni zgodne z pierwotnymi założeniami zmian w ustawie, które zostały zapisane w Krajowym Planie Odbudowy. Tam głównym celem zakładanej reformy było stworzenie transparentnych przepisów umożliwiających z jednej strony gminie prowadzenie i zarządzanie procesem planowania rozwoju, a z drugiej przedsiębiorcom i interesariuszom tego procesu – aktywny w nim udział.

W podsumowaniu uzasadnienia obywatelskiego projektu ustawy wskazano, że reforma planowania przestrzennego ma kilka celów szczegółowych. Pierwszym z nich jest przeciwdziałanie niekontrolowanemu rozlewaniu się zabudowy na tereny podmiejskie, zwłaszcza największych miast. Drugi dotyczy ułatwienia inwestowania poprzez zapewnienie dostępu do czytelnej, cyfrowej i rzetelnej informacji o kierunkach rozwoju gminy i zagospodarowania terenu zgromadzonej w lokalnych dokumentach strategicznych, a także poprzez wprowadzenie zintegrowanego projektu inwestycyjnego, opartego na umowie urbanistycznej. Trzecim celem jest zaś wzmocnienie partycypacji społecznej i skrócenie czasu opracowywania dokumentów.

Możesz poprzeć projekt

Jeśli Twoim zdaniem postulowana przez Komitet Inicjatywy Ustawodawczej ROZWÓJ POLSKI zmiana jest słuszna, możesz wziąć udział w akcji zbierania podpisów poparcia dla obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Aby obywatelski projekt ustawy został wniesiony do izby niższej parlamentu, musi uzyskać poparcie co najmniej 100.000 obywateli, którzy mają prawo wybierania do Sejmu.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje, aktualności oraz materiały do pobrania można znaleźć na stronie internetowej Komitetu – kliknij: tutaj.